Personages opbouwen op basis van hun rol

De held van het verhaal?

Een van de eerste overwegingen bij het bedenken van een personage is de rol die je hem of haar wilt laten spelen in je verhaal. Is het een held of een schurk? En als het een held is, is ’t dan eentje die recht op zijn doel afgaat? Of is hij meer een duistere held, of een komische held?

Christopher Vogler onderscheidt een aantal karaktertypes in The Writers Journey: Mythic Structure for Writers. Dit boek gaat uitgebreid in op de verschillende aspecten van deze types. Een aanrader. Bedenk dat een rol door meer personages tegelijk kan worden vervuld en dat omgekeerd elk personage vaak meer dan één rol kan vervullen.

Rollen zijn op verschillende manieren te typeren. Hier volgen we John Hewitt (die geïnspireerd wordt door Vogles mythische indeling) maar op Wikipedia kun je ook andere roldefinities vinden.

Held

Helden zijn er in alle soorten en maten, maar de essentie van een held is dat hij op zeker moment een groot offer brengt om zijn doel te bereiken. Een held kan enthousiast zijn of held-tegen-wil-en-dank, serieus of komisch, een leider of een einzelganger.

Mentor

De essentie van mentors is dat ze de held begeleiding en hulpmiddelen bieden die hij misschien nodig heeft. De hulp die een mentor biedt varieert sterk in kwaliteit, maar is toch altijd aanwezig. Het kan een wat oudere vriend zijn, een vader of moeder, een baas of een voormalige held die op zijn eigen onderneming geslaagd is, of gestrand.

Schatbewaarder

Een schatbewaarder vertegenwoordigt de barrière die de held moet zien te overwinnen. Vaak zijn het schurken, maar ze kunnen ook goedaardig of neutraal zijn, mensen die op de een of andere manier het doel in de weg staan. Hun taak is het om de held op de proef te stellen.

Boodschapper

Een heraut of boodschapper heeft informatie die het leven of het doel van de held kan veranderen. Hij komt met een uitdaging of vertelt gewoon aan de held dat de situatie veranderd is. Boodschappers hebben meestal maar een klein rolletje.

Shapeshifter

Deze figuur ondergaat een sterke verandering gedurende het verloop van het verhaal. Hij begint wellicht als een schurk maar wordt uiteindelijk een bondgenoot. Of hij begint als een aantrekkelijke man en wordt uiteindelijk een schurk. Hij kan zelfs in verschillende vermommingen verschijnen. In veel gevallen is het liefdesobject van de held een shapeshifter.

Schaduw

De zwarte kant van de held. Vaak speelt de centrale boef in het verhaal de rol van de schaduw, maar het kan ook een tragisch figuur zijn die als waarschuwing optreedt. Een schaduw heeft vaak dezelfde karaktertrekken als de held, maar is helaas de weg kwijtgeraakt of jammerlijk mislukt. Zo laat hij bijvoorbeeld zien wat er gebeurt als de held verkeerde dingen zou doen.

Bedrieger

De bedrieger vertegenwoordigt onheil en misleiding. Vaak krijgt hij zijn verdiende loon maar hij kan ook een serieuze bedreiging vormen, of op zijn manier heldhaftig zijn. Mentors kunnen zich ook als bedrieger aandienen.

De rol van de bedrieger

Als je het personage opbouwt op basis van zijn rol in het verhaal, ben je nog niet klaar als je een categorie hebt gekozen. Je moet ook vaststellen welke karaktertrekken, talenten en vaardigheden, sterke en zwakke punten, nare trekjes en ervaringen en doelen ervoor zorgen dat hij die bepaalde rol gaat vervullen.

Onderstaande vragen kunnen je helpen om je personage(s) te peilen.

1. Wat is zijn primaire rol?
2. Als hij een secundaire rol heeft, welke is dat dan?
3. Welke karaktertrekken brengen mijn personage tot deze rol?
4. Welke talenten heeft hij die hem helpen om de rol goed te vervullen?
5. Welk doel of welke doelen heeft hij voor ogen en hoe verhouden die zich met zijn rol?
6. Welke invloed heeft zijn rol op zijn doel?
7. Welke zwakke punten heeft hij die zijn rol beïnvloeden?
8. Welke ervaringen brengen het personage ertoe deze rol te vervullen?

Niet iedereen vindt het leuk om zo grondig te werk te gaan, maar op het moment dat je roman stroef begint te lopen of je vast komt te zitten, helpt het zeker om eens te kijken naar de rollen die jouw hoofdpersoon allemaal in zijn eentje moet vervullen of juist niet.

Bron: 10 Days of Character Building, John Hewitt, 2007